Nieszczęśni bogowie

Niech będzie mi wolno przypomnieć czytelnikowi bolesną sytuację, w jakiej znaleźli się bogowie dawnego świata w chwili ostatecznego tryumfu chrześcijaństwa, to jest w trzecim wieku, sytuację, która bardzo przypominała tragiczne położenie, w jakim nieraz bywali już wcześniej. Znaleźli się w kłopocie, podobnym do nieszczęścia, jakie spotkało w ich w dawnych czasach, w owej rewolucyjnej epoce, gdy to Tytani wyswobodzili się spod władzy Orkosa i stawiając Pelion na Ossę, wdarli się na Olimp.

Nieszczęśni bogowie! Musieli ratować się haniebną ucieczką, teraz w różnych przebraniach kryją się wśród nas na ziemi. Większość z nich udała się do Egiptu, gdzie, jak powszechnie wiadomo, dla większego bezpieczeństwa przybierali zwierzęce kształty. Dokładnie w ten sam sposób musieli ratować się ucieczką i szukać schronienia w odległych kryjówkach w chwili, gdy obrazoburczy zeloci, czarny tłum mnichów rozbił wszystkie świątynie i ścigał ich ogniem oraz przekleństwami. Wielu z tych nieszczęśliwych emigrantów, pozbawionych jakiegokolwiek schronienia i ambrozji, po to, by zarobić na chleb, zostało zmuszonych do wykonywania pospolitych zajęć. W tych okolicznościach wielu z tych, którym zagrabiono święte gaje, znalazło zajęcie w Niemczech jako drwale i zostało zmuszonych do picia piwa zamiast nektaru. Apollo zdawał się być zadowolony z pracy u pasterzy, dawniej pasł krowy Admetosa, a teraz żył jako jeden z nich w Dolnej Austrii. Tutaj jednak wzbudził podejrzenia swoim pięknym śpiewem i został rozpoznany przez pewnego uczonego mnicha, który dojrzał w nim pogańskiego boga, przekazano go następnie sądowi kościelnemu. Na torturach wyznał, że to on jest bogiem Apollinem. Błagał, aby przed egzekucją pozwolono mu zagrać na lirze i zaśpiewać. Jego gra była tak poruszająca, śpiew tak przepełniony magią, on sam zaś tak piękny w swym kształcie, że wszystkie kobiety płakały, wiele z nich było pod tak silnym wrażeniem, że wkrótce potem ogarnęła je niemoc. Postanowiono potem wyciągnąć go z grobu, aby przebić jego ciało kołkiem, sądząc, że był wampirem i że dzięki temu chore kobiety mogłyby wyzdrowieć. Lecz znaleziono grób pusty.

Fragment z Bogów na wygnaniu Heinricha Heinego. Znalezione w Renesansie Waltera Patera. Przełożył Piotr Kopszak.

*